trouwen wilt voorsichtelijck. Predikanten en moralisten over de voorbereiding op het huwelijk in de Vlaamse bisdommen (17e-18e eeuw).

Paperback, Nederlands, originele uitgeversomslag, 16x24 cm., 428 pp. ISBN 9789061865063. Symbolae Facultatis Litterarum Lovaniensis - Series B : 10. Sinds Philippe Aries zijn baanbrekende studie publiceerde over L'enfant et la vie familiale sous l'Ancien Regime (1960), is de belangstelling voor de geschiedenis van huwelijk en gezin voortdurend toegenomen, en dit zowel in de academische wereld als bij het grote publiek. In ons land was die gezinsgeschiedenis tot nu toe een terrein dat haast uitsluitend door historisch-demografen werd betreden. Die trouwen wilt voorsichtelijck is de eerste omvangrijke gezinshistorische studie waarin resoluut wordt gekozen voor een andere, kwalitatieve benadering, meer bepaald vanuit kerkelijke bronnen. Als spreekbuizen van het machtige instituut dat de kerk in de maatschappij van het Ancien Regime was, traden predikanten en andere kerkelijke woordvoerders op als gezaghebbende opiniemakers. Onder meer wat betreft huwelijk en gezin hebben ze de houding van de massa ongetwijfeld in sterke mate beinvloed. In de periode tussen het concilie van Trente (1563) en het Concordaat (1801) werd de nog vrijwel homogeen katholieke bevolking via prediking, catechese en andere kanalen met dee kerkelijke standpunten en richtlijnen ter zake geconfronteerd. Wie er zich niet aan hield, werd vanop de kansel, in de biechtstoel of desnoods voor de kerkelijke rechtbank tot de orde geroepen. Aan dit door de kerk opgelegde normatieve kader werd nu voor het eerst in Vlaanderen een diepgaande studie gewijd. Die trouwen wilt voorsichtelijck is volledig gewijd aan de 'prelude' op het huwelijksleven. Aan de hand van de richtlijnen, waarschuwingen en klachten van tientallen kerkelijke auteurs volgt H. Storme het doen en laten van gewone mensen, vanaf het moment waarop ze -al dan niet bewust- voor de gehuwde staat opteerden, tot aan de vooravond van hun trouwdag. Eerst behandelt hij de keuze van de levensstaat, een problematiek waarmee zowel jongeren als weduwnaars en weduwen te maken kregen. Vervolgens hangt de auteur een beeld op van het uitgaansleven en de rijages van de huwbare jeugd. Een uitgebreid hoofdstuk over de partnerkeuze besteedt onder meer aandacht aan de inspraak van ouders en voogden, de te hanteren criteria en de houding tegenover zakelijke berekening, verliefdheid en erotische uitstraling. Het verhaal eindigt bij de ondertrouw en de directe voorbereiding op het ontvangen van het huwelijkssacrament. In dit laatste hoofdstuk komt ook het kerkelijk standpunt over seksuele toenadering voor het huwelijk aan bod. Dit ruim 400 bladzijden tellend boek over de aanloopfase naar het huwelijk is grotendeels gebaseerd op uitgegeven geschriften van katholieke geestelijken. De voornaamste zijn preekboeken en catechismussen, genres waarvoor de belangstelling tot voor kort marginaal was en waarvan de waarde voor het mentaliteitshistorisch onderzoek pas recent herontdekt werd. Deze basisdocumentatie werd aangevuld met ritualen, biechtboeken, schoolboekjes en didactisch-moraliserende tractaten. In dit verrassend rijke bronnenmateriaal komt de spanning tussen de voorgeschreven orde en de geleefde praktijk voortdurend ter sprake. natuurlijk vernemen we in de eerste plaats hoe de voorbereiding op het huwelijk naar kerkelijke maatstaven idealiter had moeten verlopen, maar er zijn ook klachten over ouderlijk machtsmisbruik, nachtelijke amoureuze afspraakjes, clandestiene dansfeesten, liefdetover, verleidingskunsten enz. Vanuit een originele invalshoek heeft de auteur op die manier een waardevolle bijdrage geleverd tot de kennis van het Vlaamse gezinsleven in de vroegmoderne tijd. Deze studie werd bekroond met de Etienne Sabbeprijs voor Geschiedenis 1992.