Leervaardigheid bevorderen in het hoger onderwijs. Een ontwerponderzoek bij eerstejaarsstudenten.

Paperback, Nederlands, originele uitgeversomslag, 16x24 cm., xiii-340 pp. ISBN 9789058672148. Studia Paedagogica : 31. Naast de opvang van steeds grotere groepen jongeren in het universitair onderwijs en een verbetering van het eerder lage rendement bestaat er bij het begin van de 21ste eeuw een groeiende behoefte aan afgestudeerden die voorbereid zijn op levenslang leren. In het kader van deze problematiek werd onderzocht of het mogelijk is een onderwijsleeromgeving te ontwerpen die de leervaardigheid of het zelfgereguleerd leren van studenten bevordert. Op basis van de onderwijspsychologische literatuur selecteerde de auteur een aantal competenties van de expertstudent. Vooreerst vier metacognitieve leeractiviteiten of activiteiten die de eigen cognitieve processen voorbereiden, sturen en bewaken namelijk 'zich orienteren', 'plannen', 'toetsen' en 'reflecteren'. In tweede instantie de, als affectief-motivationele leeractiviteiten, voor 'zichzelf beoordelen', 'waarderen', 'omgaan met gevoelens' en 'attribueren'. In een ontwerpexperiment met 141 eerstejaars, verdeeld over een experimentele groep en twee controlegroepen, werd onderzocht of de geselecteerde vaardigheden konden aangeleerd worden en welke impact ze hadden op het studieresultaat. De experimentele interventie bestond uit een geintegreerde set van instructieprincipes zoals o.m. het werken in de reele studiecontext en het rekening houden met de studieorientatie van de studenten. Deze principes werden geconcretiseerd in een reeks sessies en aangevuld met oefen- en transferopdrachten. De uitgevoerde metingen en analyses laten toe om te besluiten dat de ontwikkelde onderwijsleeromgeving in grote mate de verwachte effecten opleverden. De experimentele studenten beschikken voor alle onderzochte metacognitieve en affectief-motivationele regulatievaardigheden over meer metakennis dan de controlestudenten. Ze vertonen meer regulatiegedrag voor de interventievakken en nemen een grotere verantwoordelijkheid op zich voor hun studieprestaties. Ook maken de experimentele studenten in een nieuwe context meer gebruik van de aangeleerde vaardigheden en ze behalen betere studieresultaten dan de controlestudenten. De experimentele interventie werd door de deelnemers als meer effectief beoordeeld dan de controle-interventie. Tenslotte kon de auteur we het belang van metakennis en regulatiegedrag in het leerproces duidelijk afleiden uit de aanzienlijke bijdrage van deze variabelen tot de verklaring van het studieresultaat. Aanbevelingen en uitdagingen voor de praktijk van het hoger onderwijs die aansluiten bij dit onderzoek zijn o.m. integratie van zelfregulatie in het curriculum, promotie van een leercultuur en stimulering van nieuwe onderwijscompetenties.